بنزوات سدیم

بنزوات سدیم بنزوات سدیم خوراکی
بنزوات سدیم خوراکی میتواند به عنوان یک ماده نگهدارنده در جلوگیری از فساد میکروبی بسیاری از مواد غذایی که در آنها استفاده از فرایند حرارتی امکانپذیر نمیباشد و یا در مناطقی که دارای هوای گرم و مرطوب بوده و فاقد سردخانه های مناسب میباشند موثر بوده و مشخصاً میتواند ضایعات مواد غذایی را بطور چشمگیری کاهش دهد.
به نظر میرسد با توجه به کاربرد اجتناب ناپذیر بنزوات سدیم در جلوگیری از رشد میکروارگانیسمها و با توجه به همه فوایدی که بنزوات سدیم میتواند داشته باشد، استفاده از این ماده باید تحت کنترل قرار گیرد. مقدار بنزوات سدیم مورد استفاده و خلوص آن بسیار اهمیت دارد. چون در صورت خلوص نامناسب آن مواد زیانبار براحتی وارد ماده غذایی میشود. نکته مهمتر اینکه کاربرد بی رویه این ماده به منظور پنهان کردن تولید غیراستاندارد و عدم رعایت موازین بهداشتی در تولید محصولات غذایی و حمل و نقل نامناسب باعث ایجاد مشکلاتی در رابطه با سلامت مصرف کنندگان خواهد شد.
در بکارگیری بنزوات سدیم باید دقت شود که این ماده بطور عمده عامل متوقف کننده رشد میکروبهاست و نباید به عنوان از بین برنده میکروارگانیسمها مورد استفاده قرار گیرد. تولیدکنندگان مواد غذایی موظف به رعایت استاندارد ملی ۱۸۳۶ با عنوان ” آیین کار اصول بهداشتی” میباشند تا از آن طریق باعث کاهش بار میکروبی شوند

مصارف بنزوات سدیم
سدیم بنزوات یک ماده‌ی نگهدارنده‌ی غذایی است و در محیط اسیدی از فعالیت باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کند. این ماده بیش از همه در غذاهای اسیدی مثل چاشنی‌های سالاد (سرکه)، نوشابه‌های گازدار (اسید کربنیک)، مرباها و آبمیوه‌ها (اسید سیتریک)، ترشی‌جات (سرکه)، و سس‌ها استفاده می‌شود. همچنین در مواد دیگر مانند برخی داروها و شامپوها نیز به کار می‌رود. سدیم بنزوات را بر روی محصول با همین نام یا E۲۱۱ مشخص می‌کنند.
این ماده همچنین در مواد آتش‌بازی به عنوان سوخت ترقه‌های موشکی به‌کار می‌رود زیرا به‌سرعت می‌سوزد و صدای سوت تولید می‌کند.
بنزوات سدیم از خنثی‌سازی اسید بنزوئیک توسط هیدروکسید سدیم حاصل می‌شود.[۱] اسید بنزوئیک به مقادیر کم در آلو،‌ گوجه، دارچین، میخک، و سیب یافت می‌شود. با این که اسید بنزوئیک نگهدارنده‌ی مؤثرتری است اما معمولاً از بنزوات سدیم به عنوان نگهدارنده غذایی استفاده می‌شود زیرا اسید بنزوئیک به‌خوبی در آب حل نمی‌شود.[۱] غلظت مجاز به عنوان نگهدارنده غذایی توسط FDA به ۰٫۱٪ وزنی محدود شده‌است. برنامه‌ی بین‌المللی ایمنی شیمیایی برای دزهای ۶۴۷–۸۲۵ mg/kg وزن بدن در روز تأثیر منفی‌ای شناسایی نکرد.[۲][۳]
گربه‌ها تحمل خیلی کمتری در مقابل اسید بنزوئیک و نمک‌های آن نسبت به موش‌ها دارند.[۴] با این حال بنزوات سدیم به‌عنوان افزودنی در غذای حیوانات تا مقادیر ۰٫۱٪ توسط AFCO مجاز اعلام شده‌است.[۵]
مکانیسم نگهدارندگی غذا
این مکانیسم با جذب اسید بنزوئیک توسط سلول آغاز می‌شود. اگر PH سلول به مقادیر ۵ یا کمتر کاهش یابد فرآیند تخمیر گلوکز توسط فسفوفروکتوکیناس تا ۹۵٪ کاهش می‌یابد.[۶]
سلامتی و ایمنی
بنزوات سدیم و بنزوات پتاسیم در ترکیب با اسید آسکوربیک (ویتامین ث، E۳۰۰) تولید بنزن می‌کنند، که یک سرطان‌زای شناخته‌شده است. با این حال، مقادیر آن کمتر از میزانی است که خطرناک شناخته می‌شود.[۷]حرارت، نور و زمان نگهداری می‌توانند بر نرخ تولید بنزن تأثیرگذار باشند.
پروفسور پیتر پایپر در دانشگاه شفیلد معتقد است که بنزوات سدیم به تنهایی می‌تواند به اجزای حیاتی DNA در میتوکندری سلول آسیب برساند و آن‌ها را غیرفعال کند. میتوکندری در سلول در تولید انرژی نقش دارد و اگر آسیب ببیند سلول مختل شده و ممکن است وارد آپوپتوز شود. بیماری‌های زیادی امروزه به آسیب DNA نسبت داده می‌شود مانند پارکینسون و سایر بیمار‌ی‌های نابودی مغز و اعصاب (آلزایمر، هانتینگتون و ...)، و از همه مهتر، کلاً فرآیند پیری.